هر صنعتی اشتباهات مرگ‌بار و مخصوص به خود را دارد. اشتباهاتی که پیشگیری از آن‌ها شاید کار سختی نباشد و تنها به دقت و تمرکز زیاد نیاز داشته باشد. اما تأثیر این اشتباهات در نتیجه‌ی کار در یک کلام وحشتناک است. در صنعت چاپ هم یکی از این اشتباهات وجود دارد که باعث می‌شود وقتی خروجی کارتان آماده شد و شما و همکارانتان به آن نگاه می‌کنید بلند بگویید نه نه نه. غلط‌هایی املایی فصل مشترک اشتباهات کارهای چاپی است و اگر دوست دارید که مجبور به پرداخت هزینه‌های سنگین مادی و معنوی نشوید لازم است به آن خیلی بیشتر توجه کنید.
غلط‌های املایی برای شرکت‌های بزرگ و کمپین‌های پرخرج آن‌ها گناه بزرگ‌تری است. بانک آینده هم کمپینی با شعار "عِیدِ و عِیدیش" برای نوروز ۹۵ طراحی کرده بود و تبلیغات آن روی بیلبوردهای شهر گذاشته شده بود. یک مسابقه عکاسی هم در این کمپین برقرار بود. همه‌چیز ظاهراً خوب بود به غیراز یک چیز کوچک. شعار کمپین غلط املایی داشت! کسره زیر واژه عید معنی "است" نمی‌دهد و برای درست نوشتن این عبارت باید بنویسیم "عیده و عیدیش"
کمپینی که قرار بود برای بانک آینده محبوبیت بیشتر ایجاد کند تبدیل به سوژه خنده خیلی‌ها در شبکه‌های اجتماعی شد. برخی در مورد این می‌نوشتند که چطور بانکی که نمی‌تواند یک عبارت ساده را درست بنویسد می‌تواند قابل‌اعتماد باشد. حتی یک طراح شوخ‌طبع با درست کردن طرحی گرافیکی با طعنه نوشته بود که پیشنهاد می‌دهد بعد از غلط املایی فاحش بانک آینده ازاین‌پس نام آن بانک به شکلی دیگر نوشته شود.
یک اصل ساده و غیرقابل خدشه در عالم نگارش وجود دارد که به‌جز موارد استثنا تقریباً همیشه صادق است. این اصل می‌گوید که اگر متنی نوشته شده است پس حتماً غلط املایی دارد حتی اگر پس از نوشتن یک‌بار دیگر خوانده و اصلاح شده باشد. این اصل یک تبصره هم دارد که خیلی ساده است : "شما جزو آن استثناها نیستید." از همان روزی که نوشتن را شروع کرده‌ایم با غلط املایی هم سروکار داشته‌ایم. به‌خصوص وقتی قرار است چیزی را تایپ کنیم که دیگر محال است در آن غلطی پیدا نشود. یک غلط املایی در متنی که در داخل شرکت استفاده می‌شود یا حتی قرار است برای یکی از همکاران یا مشتری‌ها ارسال شود اگرچه خیلی بد است اما لااقل معمولاً اثری محدود و در اکثر موارد قابل‌کنترل دارد. اما وقتی صحبت در مورد تبلیغات عمومی و تأثیر آن بر برندتان باشد همه‌چیز فرق می‌کند. اگر اهل شبکه‌های اجتماعی باشید هر از چندی یک عکس طنز از یک بنر یا تابلوی تبلیغاتی و یا دیگر چیزها را می‌بینید که کلی هم خنده‌دار است. ولی فکرش را بکنید که این بنر برای تجارت شما باشد و یا کاتالوگی که یک همچنین به‌اصطلاح "سوتی" بزرگی در آن رخ داده مربوط به شرکت شما باشد. در آن صورت هر چه که برای تبلیغات خود رشته کرده بودید پنبه می‌شود و به‌اصطلاح هم چوب هزینه تبلیغات را خورده‌اید و هم پیاز بی‌اعتباری و مسخره شدن بین مردم و همکاران.
با اینکه اثر غلط‌های املایی خیلی بد است اما روی خوب سکه این است که این اشتباه ازجمله معدود اشتباهاتی زمان طراحی است که شما بدون داشتن دانش طراحی می‌توانید از آن جلوگیری کنید. اکثر اشتباهات دیگر در طراحی نیاز به دانش تخصصی دارد که کار شما نیست اما جلوگیری از این اشتباه فقط به خود شما برمی‌گردد.
برای همین به چند نکته و توصیه زیر توجه داشته باشید:
نکات مهم برای جلوگیری از ایجاد غلط املایی در طرح چاپی:
۱. کار را به دقیقه نود نیندازید
مادر تمام اشتباهات چاپی عجله است. خیلی وقت‌ها تنها دلیلی که کار اشتباهات چاپی فاحش دارد نبود وقت است. اگر دو روز مانده به نمایشگاه به فکر بنر بیفتید دیگر فرصت چک کردن چیزی را ندارید و اولین باری که بنرتان را ببینید روز نمایشگاه بر دیوار غرفه‌تان است. کافی است که یک اشتباه چاپی خنده‌دار هم داشته باشید تا سوژه همکارانتان شود. در مورد بنر شاید بشود هزینه دوباره کرد و در زمانی کوتاه بنر را جایگزین کرد اما اگر کاتالوگتان ایراد داشت دیگر نه امکان هزینه کردن سنگین دارید و نه وقتی برای چاپ مجدد. پس لطفاً کارتان را زمانی شروع کنید که به اندازه کافی فرصت برای رفع این ایرادها پیش از چاپ داشته باشید. به قول تبلیغات تلویزیونی به یاد داشته باشید دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است.
۲. به طراح و کارمندهای درگیر در پروژه اعتماد نکنید!
قصد بدی ندارند. بی‌سواد یا تنبل هم نیستند. اما به‌قدری چشمشان به متن‌های کارتان افتاده که نمی‌توانند غلط‌ها را درون آن ببینند. ممکن است خروجی کار را بیست بار هم مطالعه کنند اما نتوانند غلطی در آن پیدا کنند. خودتان حتماً متن نهایی کار را روی نمونه پرینت شده بررسی کنید. این کار را با حوصله و بیش از یک‌بار انجام دهید. بهتر از شما اما فردی است که در حوزه کاری شما هم نیست و با کلماتی که شما هر روز با آن‌ها سروکار دارید بیگانه است. یک نمونه از کار به وی بدهید و از او بخواهید کار را با دقت مطالعه کند. احتمالاً از تعداد غلط‌های پیداشده شگفت‌زده خواهید شد.
۳. توجه به نرم افزارهای ویرایشی:
اگر در نوشتن از نرم‌افزارهای ویرایش کمک می‌گیرید حواستان باشد که این نرم‌افزارها غلط‌های گرامری را پیدا نمی‌کنند. بنابراین عجیب نیست که در جمله طولانی خود دو تا "را" داشته باشید. به‌علاوه این نرم‌افزارهای یک ایراد دیگر هم دارند. برخی کلمات ذاتاً صحیح هستند اما در متن شما غلط هستند و ربطی به متن شما ندارند. به‌طور مقال نرم‌افزارها نمی‌توانند متوجه شوند که باید به جای مقال از مثال استفاده کرد. پس فکر نکنید چون این نرم‌افزارها ایرادی نگرفتند یعنی متنتان بدون غلط شده است. استفاده از این نرم‌افزارهای خیلی خوب است اما اصلاً کافی نیست.
۴. توجه بیشتر هنگام تایپ سریع:
وقتی سریع تایپ می‌کنید اگر به‌اندازه کافی حرفه‌ای نباشید ممکن است حروف را جابجا تایپ کنید. درواقع شما دکمه‌ی اشتباهی را نزده‌اید. مفهوم درست است، کلمات بجاست و همه چیز در ذهن تا انگشتان شما خوب پیش می‌رود. اما حروف کیبورد با توالی درستی وارد نشده‌اند و به همین سادگی غلط تایپی پیداکرده‌اید. به‌خصوص وقتی متن کمی طولانی و در حد چند خط یا یک پاراگراف باشد. اگر به تایپ حرفه‌ای مسلط نیستید شاید یک مقدار آهسته‌تر تایپ کنید درنهایت خروجی را سریع‌تر در اختیار داشته باشید.
۵. توجه به زبان و علائم نگارشی:
سندروم معروف تایپ «لخخلمث» به‌جای کلمه‌ی google در آدرس اینترنت گریبان هرکسی که دستش به اینترنت خورده باشد را گرفته است. این نوع خطاها بس که زود به چشم می‌آیند معمولاً بیشتر از چند ثانیه عمر نمی‌کنند و خیلی زود اصلاح می‌شوند. اما در تایپ فارسی مسئله جدی‌تر است. خیلی‌ها با کیبورد فارسی معمولی (FA) کار می‌کنند. خیلی‌ها هم به خاطر نقایص این کیبورد (مثل عدم درج درست نیم‌فاصله در وب) با کیبورد استاندارد (FAS) کار می‌کنند که جای بعضی حروف مثل «پ» در آن با کیبورد متعارف فرق دارد. اگر از دسته کسانی هستید که به هر دلیل با هر دو کیبورد کار می‌کنید لطفاً به هردو به حد کافی مسلط شوید. البته بهتر است به یکی عادت کنید و همیشه با همان تایپ کنید. وگرنه ممکن است زیاد پیش بیاید که مثلاً به جای "رئیس" تایپ کنید "رپیس" یا علامت‌های نوشتاری ویرگول یا نقطه-ویرگول را جابجا بزنید.
۶. از متن‌های کوتاه ساده نگذرید
بنرها با این که معمولاً متن خیلی کوتاهی دارند از بلاخیزترین کارهای چاپی درزمینه‌ی غلط‌های املایی هستند. دقت کنید که برخی اوقات برخی غلط‌های املایی می‌تواند باعث رنجیده شدن و یا حتی توهین به افراد دیگر باشد. بنرها در مناسبت‌ها کاربرد زیادی دارند و اشتباهات در آن می‌تواند خیلی ناراحت‌کننده باشد. پس مراقب باشید و اگر کوچک‌ترین شکی در مورد متنتان دارید حتماً آن را دوباره چک کنید.
۷. پیش از چاپ کار نمونه تهیه کنید
به هزار و یک دلیل حتماً همیشه پیش از آن‌که کارتان را چاپ کنید یک نمونه از آن را در سایز واقعی پرینت بگیرید تا بتوانید آن را چک نهایی کنید.
۸. مردم همیشه می‌بینند
اکثراً وقتی در کارشان غلط چاپی می‌بینند پیش خودشان می‌گویند «حالا کی این رو می‌بینه؟». شاید این جمله برای آرام کردن خود مؤثر باشد، اما اگر کارهای مثبت و موفقیت‌های شما به هر دلیلی به چشم نیاید به شما اطمینان می‌دهیم که اشتباهات شما حتماً دیده خواهد شد. پس لازم است با مسئله به‌صورت حرفه‌ای برخورد شود. گاهی وقت‌ها لازم است اصلاحیه‌ای برای افراد ارسال شود و یا حتی از آن‌ها در مورد اشتباه پیش آمده عذرخواهی شود. نکته مهم این است دچار این اشتباه نشویم که مردم نمی‌فهمند و بعد با خیال راحت مثل کبک سرمان را زیر برف بکنیم.
۹. نکته پایانی خیلی ساده است
اگر کار چاپی‌ای دارید که می‌خواهید امروز به چاپخانه بفرستید و در آن متنی وجود دارد حتماً و حتماً دوباره بخوانیدش.
مطالعه مقالات زیر پیشنهاد می شود:
