دردسرهای غلط‌های املایی در کارهای چاپی – بخش دوم
در سری قبل از این گفتیم که غلط املایی چطور بلای جان آبروی ما می‌شود. آن هم درست جایی که می‌خواهیم با کلی هزینه و دردسر لباس شیک تن برندمان کنیم و خودنمایی کنیم. انگار کراواتی که به هزار زحمت بسته‌ایم جای لک مربای صبحانه داشته باشد! از این نکات کم نیست. این بار می‌خواهیم بیشتر به مسیرهای رایج غلط املایی در متن‌ها و لم‌های پیشگیری از آن بپردازیم.
۱- خوب اما کافی نه. اگر در نوشتن از نرم‌افزارهای ویرایش کمک می‌گیرید حواستان باشد که این نرم‌افزارها غلط‌های گرامری را پیدا نمی‌کنند. بنابراین عجیب نیست که در جمله طولانی خود دو تا "را" داشته باشید. به‌علاوه این نرم‌افزارهای یک ایراد دیگر هم دارند. برخی کلمات ذاتاً صحیح هستند اما در متن شما غلط هستند و ربطی به متن شما ندارند. به‌طور مقال نرم‌افزارها نمی‌توانند متوجه شوند که باید به جای مقال از مثال استفاده کرد. پس فکر نکنید چون این نرم‌افزارها ایرادی نگرفتند یعنی متنتان بدون غلط شده است. استفاده از این نرم‌افزارهای خیلی خوب است اما اصلاً کافی نیست.
۲- ۱ – ۲ – ۴ – ۳. وقتی سریع تایپ می‌کنید اگر به‌اندازه کافی حرفه‌ای نباشید ممکن است حروف را جابجا تایپ کنید. درواقع شما دکمه‌ی اشتباهی را نزده‌اید. مفهوم درست است، کلمات بجاست و همه چیز در ذهن تا انگشتان شما خوب پیش می‌رود. اما حروف کیبورد با توالی درستی وارد نشده‌اند و به همین سادگی غلط تایپی پیداکرده‌اید. به‌خصوص وقتی متن کمی طولانی و در حد چند خط یا یک پاراگراف باشد. اگر به تایپ حرفه‌ای مسلط نیستید شاید یک مقدار آهسته‌تر تایپ کنید درنهایت خروجی را سریع‌تر در اختیار داشته باشید.
۳- تکلیفتان را با کیبورد روشن کنید. سندروم معروف تایپ «لخخلمث» به‌جای کلمه‌ی google در آدرس اینترنت گریبان هرکسی که دستش به اینترنت خورده باشد را گرفته است. این نوع خطاها بس که زود به چشم می‌آیند معمولاً بیشتر از چند ثانیه عمر نمی‌کنند و خیلی زود اصلاح می‌شوند. اما در تایپ فارسی مسئله جدی‌تر است. خیلی‌ها با کیبورد فارسی معمولی (FA) کار می‌کنند. خیلی‌ها هم به خاطر نقایص این کیبورد (مثل عدم درج درست نیم‌فاصله در وب) با کیبورد استاندارد (FAS) کار می‌کنند که جای بعضی حروف مثل «پ» در آن با کیبورد متعارف فرق دارد. اگر از دسته کسانی هستید که به هر دلیل با هر دو کیبورد کار می‌کنید لطفاً به هردو به حد کافی مسلط شوید. البته بهتر است به یکی عادت کنید و همیشه با همان تایپ کنید. وگرنه ممکن است زیاد پیش بیاید که مثلاً به جای "رئیس" تایپ کنید "رپیس" یا علامت‌های نوشتاری ویرگول یا نقطه-ویرگول را جابجا بزنید.
۴- باعث شادی روح آن مرحوم نشوید. بنرها با این‌که معمولاً متن خیلی کوتاهی دارند از بلاخیزترین کارهای چاپی درزمینه‌ی غلط‌های املایی هستند. دقت کنید که برخی اوقات برخی غلط‌های املایی می‌تواند باعث رنجیده شدن و یا حتی توهین به افراد دیگر باشد. بنرها در مناسبت‌ها کاربرد زیادی دارند و اشتباهات در آن می‌تواند خیلی ناراحت‌کننده باشد. پس مراقب باشید و اگر کوچک‌ترین شکی در مورد متنتان دارید حتماً آن را دوباره چک کنید.
۵- پیش از چاپ کار نمونه تهیه کنید. به هزار و یک دلیل حتماً همیشه پیش از آن‌که کارتان را چاپ کنید یک نمونه از آن را در سایز واقعی پرینت بگیرید تا بتوانید آن را چک نهایی کنید.
۶- مردم همیشه می‌بینند. اکثراً وقتی در کارشان غلط چاپی می‌بینند پیش خودشان می‌گویند «حالا کی این رو می‌بینه؟». شاید این جمله برای آرام کردن خود مؤثر باشد، اما اگر کارهای مثبت و موفقیت‌های شما به هر دلیلی به چشم نیاید به شما اطمینان می‌دهیم که اشتباهات شما حتماً دیده خواهد شد. پس لازم است با مسئله به‌صورت حرفه‌ای برخورد شود. گاهی وقت‌ها لازم است اصلاحیه‌ای برای افراد ارسال شود و یا حتی از آن‌ها در مورد اشتباه پیش آمده عذرخواهی شود. نکته مهم این است دچار این اشتباه نشویم که مردم نمی‌فهمند و بعد با خیال راحت مثل کبک سرمان را زیر برف بکنیم.
۷- نکته پایانی خیلی ساده است. اگر کار چاپی‌ای دارید که می‌خواهید امروز به چاپخانه بفرستید و در آن متنی وجود دارد حتماً و حتماً دوباره بخوانیدش.
